/image%2F0724367%2F20170718%2Fob_6522c5_1405-lady-first.jpg)
Aquarium Tiyatrosu'nda bir ay, Erevan'da bir hafta ve Berlin'de üç kez oynanan, Collidram 2013 Ödülü adayı oyunum "Les descendants" (Silsilename) hakkında Fransız basınında çıkan eleştiriler:
Önemli tiyatro eleştirmeni Evelyne Tran'ın makalesinin bağlantısı ve yazıdan tercüme ettiğim bir kaç bölüm:
Sedef Ecer oyunda, terkedilmiş bir mekanda cellatlarla kurbanların çocuklarını bir araya getiriyor. Bu bellek acı verse de nefret içermiyor.../...
Çünkü oyunda ölülerle canlılar, adeta bir Shakespeare trajedisindeymişcesine diyalog kuruyorlar.../... Mekan ve zaman birliği bu kabusun içinde eriyor ki, ufacık bir umut ışığı bulunabilsin.../...
Oyun, farklı ufuklardan gelen oyunculara da söz hakkı veriyor. Fransızca, ingilizce, Almanca, Ermenice, Türkçe konuşulan oyunun adı "Hiç birimiz yabancı değiliz" de olabilirdi. Çünkü hepsi de aynı şeyi arıyor: Acının, nefretin ve kayıtsızlığın yalnızlaştırmasına karşı çıkıyor hepsi de. Azınlıkların içine kapandığı bir dönemde böylesine insani bir kimlik arayışında bulunmaları insana inaılmaz geliyor.../...
Oyunu yazmak için bir çok tarihçi, sosyolog, tanıkla görüşmüş olan Sedef ECER, "Oyuncular benim yazdığım metnin yapısı veya diyaloglarını serbestçe değiştirecekler mi bilmiyorum çünkü bu kollektif bir iş" diyor.../...
Herkesin çok duygulandığı kesin.../...
Sadece acılarda değil, umut ışığında da yolunu bulabilmek için zaman geçtikçe dışarı açılacak, çok hassas bir kollektif yaratı sözkonusu. İlk gece salonda gördüğüm ergen öğrenci grubu, oyunu kılını kıpırdatmadan izledi. Bu son derece sıradışı ve umut veren gösteride gnçlerin kendilerini de (oyunun Fransızca adı "Mirasçılar" olarak tercüme edilebilir) mirasçılar olarak kabul ettiğinden olmalı.
Aquarium Tiyatrosu’nda bugünlerde güzel bir macera yaşanmakta. Cellatlarla kurbanların çocukları arasındaki ilişkileri anlatan oyun, Fransız-Türk yazar Sedef Ecer’in eserinden esinlenerek Bruno Freyssinet tarafından sahneye koyulmuş…./…
Yılların yıprattığı bir rasathanenin kubbesi altında sekiz sanatçı sahnede : İki Alman, iki Ermeni, iki Türk ve iki Fransız oyuncuyu sahnede gördüğümüz anda, oyunun İngiliz tarihçi Eric Hosbawn’ın dediği gibi « Uzun XX. Yüzyıl tarihinden sözedileceğini » anlıyoruz…/…
Bu maceranın kökeninde Fransız-Türk asıllı yazar Sedef Ecer ile yönetmen Bruno Freyssinet’nin uzun soluklu ortak çalışması yatıyor. 2009’da bir araya gelmelerinden doğan bu eser, ruhlarda ve yüreklerde ne kadar kök salmış olursa olsun, travmalardan kurtulmak için yapılan bellek çalışması projesinden doğmuş.
Belgeselci Serge Avédikian ile birlikte Erevan, İstanbul, Berlin ve Paris’te gençler, yaşlılar, sanatçılar, tarihçiler ve sosyologlarla bir araya gelmişler. Ardından Sedef Ecer tamamen kurgusal bir oyun yazmış ve bu oyun bu dört ülkeden oyuncularla sahneye konmuş…/…
Oyun, yoluna devam edecek, bu arada da, tarihin şimşekleri nereye çarpmış olursa olsun, dramlar, ölüler, kapanmayan yaralar ne kadar büyük olursa olsun, karşılıklı saygıya davet etmeyi sürdürecek çünkü insani yüzü olan tek seçenek bu.
Son derece saygıdeğer bir humanizmle bezenmiş bu inisyatifin ne kadar doğru bir iş olduğunu söylemeye kelimeler yetmez. Senografik ve yapısal anlamda bazı zaafları olsa da, « Les Descendants » kimsenin kayıtsız kalamayacağı eserlerden birisi.
İnsanın içini titreten ve duygulandıran bir oyun.Canlı canlı gömülmekle tehdit edilen Antigone'u hatırlatan, adeta antik bir metin. Metnin güzelliği duygularının saflığında yatıyor.
Çok zekice kurgulanmış olan metin, ruhaniyetin zirvelerinde dolaşıyor. Sonuç, "Öteki" olarak gördüklerimizle derin bir karşılaşma...